rnd's website logotoki pona: strona 2 – przymiotniki

Nowe słownictwo na tej lekcji:

słwo znaczenie
ala nie, zero
ale/ali wszystko, każdy, wszechświat
utala wojna, walczyć, wyzwanie
wawa mocny, silny
suwi słodki, uroczy
jan osoba, ludzie, ludzkość
mama rodzic, przodek, twórca, źródło
meli kobieta, żeński, żona
mije mężczyzna, męski, mąż
moku jedzenie, danie, jeść

Słowa na tej stronie opisane są za pomocą podstawowych wyrazów, ponieważ każde słowo w toki ponie może przyjąć formę dowolnej części mowy. Na przykład słowo „utala” może oznaczać „wojowniczy”, „agresywny” lub „rywalizować”, a „jan” — „ludność”, „ludowy”, „naród” bądź „narodowy”.

Dodatkowe przymiotniki mogą zostać dodane w celu dokładniejszego zdefiniowania podmiotów. W toki ponie przymiotnik stawia się po określanym rzeczowniku. W niektórych przypadkach dzieje się tak też w polszczyźnie — na przykład w wyrażeniu „chleb razowy” przymiotnik jest na drugim miejscu. W toki ponie wygląda to tak:

jan wawa — silny człowiek

Wiele wspomnianych wcześniej rzeczowników może zostać użytych jako przymiotniki. Na przykład wyrazy „mi”, „sina” oraz „ona” mogą posłużyć jako zaimki dzierżawcze.

mama mi — mój rodzic

soweli sina — twój zwierzak

moku ona — jego/jej/ich jedzenie

Dodatkowo przymiotników można użyć jako rzeczowników.

wawa sina — twoja potęga

suli ona — jego/jej/ich rozmiar

Warto zwrócić uwagę na wyrażenie „jan pona”. Dosłownie znaczy ono „dobry człowiek”, ale oficjanie oznacza przyjaciela.

Do rzeczownika doczepić można kilka przymiotników:

soweli lili suwi — uroczy pupil („małe zwierzę”)

A oto przykładowe zdania:

mama mi li pona. — Moi rodzice są dobrzy.

kili suwi li moku pona. — Słodkie owoce to dobre jedzenie.

jan utala li wawa. — Wojownik („walczący człowiek”) jest silny.

jan lili mi li suwi. — Moje dzieci („mali ludzie”) są urocze.

soweli lili li wawa ala. — Małe zwierzątka nie są silne.

Należy zauważyć, że cząstka „li” jest usuwana tylko wtedy, gdy podmiotem jest słowo „mi” lub „sina”. Jeśli dodamy do niego jakiekolwiek inne przymiotniki, partykuła „li” pozostanie.

Oprócz „mije” i „meli”, używa się również wyrazu „tonsi”, odnoszącego się do osób niebinarnych i nieuważających się za mężczyznę czy kobietę. Patrz: strona dodatkowa 1, aby dowiedzieć się więcej.

Ćwiczenia

A teraz spróbuj zrozumieć, co oznaczają te zdania:

  • meli mi li pona.
  • mije sina li suli.
  • mama mije mi li wawa.
  • soweli ale li pona.
  • kili li moku suli.

I przetłumacz poniższe na toki ponę:

  • Moja żona jest urocza.
  • Wszyscy wojownicy są źli.
  • Moi przyjaciele są twoimi przyjaciółmi.
  • Twój syn jest silny.
  • Mały owoc jest słodki.

Odpowiedzi

Poprzednia strona Strona początkowa Następna strona

Follow me on Mastodon This page made with Vim Best viewed in Firefox jan li lukin e lipu ni lon tenpo mute